• ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
  • رقابت قیمت مسکن و نسبت قیمت به درآمد در بازار سهام

    رقابت قیمت مسکن و نسبت قیمت به درآمد در بازار سهام

    با افزایش احتمال رسیدن نسبت قیمت خانه به نرخ اجاره آن به حدود ۲۷ مرتبه در پایان بهار ۹۹، نسبت قیمت به درآمد در بازار سهام نیز از ۲۴ واحد فراتر رفت. به این ترتیب برای اولین بار در تاریخ این مولفه ارزش‌گذاری در دو بازار مسکن و سهام به یکدیگر نزدیک شد. این مهم در حالی رقم خورد که درست یک ماه پیش عرضه اولیه یکی از شرکت‌ها در بورس تهران به‌دلیل اعتراض کارشناسان بازار به ارزش‌گذاری بر مبنای P/E معادل ۳۰ واحد به تعویق افتاد.

    یک ماه پیش زمانی که قرار بود یکی از شرکت های محصولات غذایی وارد بورس شود، کارشاسان بازار سهام به ارزش گذاری این سهم اعتراض کردند؛ اعتراضاتی که در نهایت باعث شد این سهم وارد بازار نشود. در آن زمان قیمت به درآمد این سهم تازه‌وارد به ۳۰ مرتبه می‌رسید. در آن زمان تحلیلی که برخی به آن اشاره می‌کردند نزدیک شدن P/E بازار سهام به همین محدوده بود. حال پس از گذشت یک ماه آمارها حکایت از رسیدن نسبت قیمت به درآمد بورس تهران به محدوده ۲۴ واحدی دارد. این در حالی است که نسبت قیمت به اجاره در بازار مسکن نیز ۲۷ مرتبه برآورد می‌شود. به این ترتیب برای اولین بار در تاریخ شاهد نزدیک شدن مولفه اصلی ارزش‌گذاری در دو بازار سهام و مسکن هستیم.

    سبقت رشد قیمت از سودآوری

    یکی ازمعیارهای تحلیل سهم در بورس تهران نسبت قیمت به درآمد یا همان شاخص P/E  است که نشان می دهد یه ازای هر ریال سرمایه گذاری، سهم مزبور چه میزان سود می دهد. به عنوان مثال نسبت ۱۰ بیان می کند برای کسب یک ریال سود از این سهم لازم است ۱۰ ریال سرمایه گذاری انجام دهید. یک بررسی اجمالی نشان می دهداین عدد در بورس تهران در محدوده ۶ تا ۸ واحد بوده است. در این میان سال ۹۲ به عنوان سال اوج گرفتن این شاخص شناخته می شد. سالی که به موجب تحولات سیاسی همچون برجام شاهد رشد دسته‌جمعی شرکت‌های کوچک و بزرگ در بورس تهران بودیم.تا قبل از سال ۹۸ هیچ کس تصور نمیکرد که این شاخص بع عدد ۱۰ برسد اما در سال ۹۸ این نسبت به عدد ۱۰ رسید. در آن سال عمدتا سهم شرکت های کوچک بودند که روند صعودی را تجربه کردند اما بزرگان بازار از این صعود جا ماندند. در آن سال عمدتا سهام کوچک بازار بودند که روند صعودی را تجربه کردند اما بزرگان بازار از این رالی جا ماندند. در همان زمان تحلیلگران بورس با نگاهی به ارزش معاملات سهام به‌عنوان ابرمتغیر جهت‌دهنده به روند قیمت‌ها در بورس، به احتمال تغییر معنادار این نسبت در آینده‌ای نزدیک اشاره کرده بودند.بازار بورس جایی بود که ارزش معاملات آن از حدود ۱۰۰ میلیارد تومان به بالای ۲۵۰۰ میلیارد تومان رسیده بود و همزمان با توجه به ناتوانی سودسازی شرکت‌ها با چنین سرعتی انتظار برای رشد تدریجی P/E وجود داشت.با شروع سال ۹۹ اما ارزش معاملات سهام جهشی بی سابقه را تجربه کرد و حتی در برهه هایی به ۲۵ هزار میلیارد تومان رسید.

    شرایطی که سبب شد نسبت قیمت به درآمد جهش کند. از این رو در پایان معاملات بهار ۹۹، نسبت قیمت به درآمد بازار سهام به بلندای محدوده ۷/ ۲۴ مرتبه پرواز کرد و ۳۰ گروه بورسی نیز P/ E بالاتر از کل بازار دارند. در این میان نسبت P/ R (قیمت به اجاره) در بازار مسکن نیز طبق آخرین تخمین‌ها حدود ۲۶ تا ۲۷ واحد تخمین زده می‌شود تا برای اولین بار شاهد نزدیک شدن نسبت ارزش‌گذاری این دو بازار به یکدیگر باشیم.

    نگاهی به P/E سهام صنایع مختلف

    با اتمام بهار ۹۹، نسبت قیمت به درآمد بورس تهران به ۷/ ۲۴ رسید. این امر در حالی اتفاق افتاد که گروه‌های بزرگ بازار با P/ E گذشته‌نگر در محدوده ۱۶ تا ۲۷ واحد قرار دارند و در مقابل گروه‌های کوچک‌تر بازار که نتوانسته‌اند متناسب با رشد قیمت، سود خود را افزایش دهند از نسبت قیمت به درآمد به مراتب بالاتری برخوردارند. در این میان کمترین نسبت مذکور به میزان ۱۶ مرتبه در اختیار گروه فرآورده‌های نفتی قرار دارد. سهام زیرمجموعه این گروه در سال جاری علاوه بر رشد قیمت ، به سبب تسعیر نرخ ارز با رشد سود نیز همراه شدند. گروه بعدی کمترین نسبت P/ E اما به بانکی‌ها اختصاص پیدا کرد. سهام بانکی بورس تهران که سه ماه ابتدای سال ۹۹ را با رشد ۸/ ۲۰۶ درصدی به پایان رساندند، چرخش محسوسی نیز در سود رقم زدند. بانک‌هایی که در سال‌های گذشته به سبب زیان‌های هنگفت (حداقل نصف سرمایه) مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت بودند در سال جاری سودآور شده و کام سهامداران خود را شیرین کردند. به این ترتیب در پایان خرداد ۹۹، P/ E گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری کمی بیشتر از ۱۶ واحد شد. پتروشیمی‌ها و فلزی‌ها دو گروه دیگر بورس تهران بودند که نسبت قیمت به درآمدی در حدود ۲۰ مرتبه را ثبت کردند. در آن‌سو اما تک ‌سهم گروه محصولات چرمی عدد عجیب ۲۲ هزار و ۱۵۲ واحدی را برای نسبت قیمت به درآمد ثبت کرد. «وملی» بیشتر روزهای معاملاتی یک سال گذشته در سقف قیمت دادوستد شده است. این در حالی است که سود شرکت تغییر چندانی را تجربه نکرده است. سهامداران خودرویی‌ نیز شاهد شرایط مشابهی در یک‌سال گذشته بودند. جایی که در اکثر روزهای کاری، شرکت‌های خودروساز با صف‌های طولانی خرید همراه بودند. به‌عنوان نمونه دو لیدر این گروه یعنی سایپا و ایران‌خودرو در آخرین گزارش‌های ارسالی روی سامانه کدال به ترتیب خبر از زیان ۱۴۵ و ۳۷۷ ریالی داده‌اند اما سهام این دو خودروساز به ترتیب با رشد ۸۲ و ۱۴۷ درصدی در سه ماه ابتدایی سال ۹۹ همراه شده است.