• ۹ فروردین ۱۴۰۳
  • توافق اوپک پلاس و برنده اصلی بازار نفت

    توافق اوپک پلاس و برنده اصلی بازار نفت

    در نشست اوپک پلاس مقرر شد هر عضو این گروه کاهش ۲۳ درصد از تولید خود را در دستور کار قرار دهد تا در مجموع ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز معادل حدود ۱۰ درصد از عرضه جهانی کاهش یابد. با این حال، مخالفت یکی از اعضای خارج از اوپک یعنی مکزیک مانع نهایی شدن این توافق شد. این کشور حاضر به کاهش روزانه ۴۰۰ هزار بشکه‌ای نشده و فقط یک‌چهارم این حجم مد نظرش است.

    عربستان از مکزیک خواسته بود هزار بشکه تولید خود را طبق توافق کاهش دهد که با مقاومت مکزیک روبه‌رو شد و به همین دلیل مذاکرات به درازا کشیده شد. با به بن‌بست خوردن مذاکرات برای اقناع مکزیک که تصمیم داشت فقط ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد، دونالد ترامپ با رئیس‌جمهور این کشور تماس برقرار می‌کند تا با پادرمیانی این عضو اوپک پلاس را به همکاری با دیگر اعضا راضی کند، اما موفق به این کار نمی‌شود. بعد از این ترامپ پیشنهاد می‌دهد مقداری از سهم کاهش مکزیک را آمریکا به عهده بگیرد تا توافق نهایی شود. اوبرادور، رئیس‌جمهور مکزیک روز بعد در یک کنفرانس خبری در این رابطه گفت: «ترامپ بسیار سخاوتمندانه به من گفت که آنها ۲۵۰ هزار بشکه اضافه بر آنچه می‌خواستند کاهش دهند به ما کمک خواهند کرد. به این خاطر از او سپاسگزارم.»

    پس از نشست مجازی اوپک پلاس، عربستان و روسیه از انتظار خود مبنی بر کاهش ۵ میلیون بشکه از تولید روزانه دیگر تولیدکننده‌های جهان در نشست جی ۲۰ که بعد از ظهر جمعه برای برقراری ثبات بازار با حضور وزرای نفت کشورهای عضو این گروه برگزار شد، خبر دادند. اما در این نشست گروه ۲۰ نه توانست توافق اوپک پلاس را نهایی کند و نه خود به کاهش مقدار مشخصی از تولید متعهد شد. عربستان که پنجم هر ماه میلادی قیمت رسمی نفتش را برای ماه‌های بعد اعلام می‌کند تاکنون دو مرتبه این امر را به تعویق انداخته است که خود نشانگر نامطمئن بودن این کشور از نتیجه نشست اوپک پلاس است.

    با وجود تاکید برخی شرکت‌کننده‌ها مانند وزیر انرژی ایالات‌متحده، دن برویلت پیش از آغاز این نشست بر لزوم همکاری همه کشورها در ایجاد توازن عرضه و تقاضای نفت، در بیانیه پایانی این گروه به‌صورت کلی از اقدامات در این زمینه حمایت شده. بعضی کشورها مانند نروژ و کانادا هم کاهش مقدار نامشخص تولید را مشروط به اجرای توافق اوپک پلاس دانسته‌اند. در این بین، آمریکا که خود آغازگر این حرکت جهانی به سمت توافق کاهش تولید بود و سعی داشت با میانجی‌گری بین عربستان و روسیه آنها را به توافق کاهش تولید و افزایش قیمت نفت سوق دهد، با بهانه‌های مختلف از این امر طفره رفت.

    ترامپ پیش از این با خوش‌بینی از همکاری در کاهش تولید با ریاض و مسکو سخن گفته بود. علاوه بر این، این کشور با تهدید عربستان مبنی بر اعمال تعرفه بر نفت وارداتی از این کشور در صورت نرسیدن به توافق در اوپک پلاس با روسیه، به شدت سعودی‌ها را تحت فشار قرار داد. با وجود این، به‌طوری‌که اگرچه عربستان و حتی روسیه کاهش تولیدشان را فقط در صورتی ممکن می‌دانستند که آمریکا نیز در این توافق نقش بازی کند، در نهایت بدون حضور آمریکا حاضر به امضای توافقی شدند که ۵/ ۲ میلیون بشکه از تولید روزانه این کشور می‌کاهد.

    علل مقاومت مکزیک

    به گفته اوبرادور و کارشناسان نفت، دلیل اصلی پافشاری مکزیک بر عدم کاهش تولید بیش از ۱۰۰ هزار بشکه در روز سیاست این کشور برای خودکفایی در انرژی از طریق تولید نفت توسط پمکس (شرکت نفت دولتی مکزیک) است.

    کشور مکزیک طی ۱۵ سال گذشته روند کاهشی در تولید نفت تجربه کرده، اما با روی کار آمدن اوبرادور در سال ۲۰۱۸، برنامه توسعه صنعت نفت این کشور در دستور کار قرار گرفته تا با طرح‌هایی در آینده تولید افزایش یابد و این امر میسر شود. علاوه بر این، دلیل دیگر ایستادگی مکزیک در برابر بزرگان نفت را می‌توان اتکای مکزیک به سیستم پوشش ریسک نفت این کشور که به‌دلیل جنگ قیمتی حتی به کف ۲۰ ساله نیز رسیده، دانست. نفت مکزیک برای قیمت زیر ۴۹ دلار در هر بشکه پوشش داده شده است و به همین دلیل، از نظر کارشناسان اوبرادور کمتر به بهای نفت اهمیت می‌دهد تا میزان تولید.  با وجود این، اسکار لوپز ولارده که استاد حقوق یک دانشگاه در مکزیک است معتقد است «دولت این کشور اثبات کرده، در صورتی که رئیس‌جمهور اوبرادور نخواهد، با هرچیزی که استاندارد بازار باشد، در نظام بین‌المللی مورد قبول باشد و با عقل سلیم بخواند، مخالفت می‌کند.» او همچنین بر این باور است که «ترامپ لطفی کرده که مکزیک نیازمند آن نیست چراکه پمکس به‌دلیل مشکلات مالی حتی نمی‌تواند به اهداف تولید خود نیز برسد و برای کاهش خسارت باید از افزایش تولید اجتناب کند.

    برنده توافق نفتی اوپک پلاس کیست؟

    دن برویلت، وزیر انرژی آمریکا پیش از نشست جی ۲۰ از همه کشورها خواست برای کاهش مازاد عرضه کمک کنند. اما در این نشست نه آمریکا و نه دیگر کشورها متعهد به اقدامی عملی به این منظور نشدند. همچنین تولیدکننده‌هایی مانند نروژ و کانادا کاهش تولید را منوط به اجرایی شدن توافق اوپک پلاس و به زمانی نامعلوم در آینده محول کردند. علاوه بر این مشخص نیست در صورت کاهش در آینده، چه حجمی از تولید مد نظر این کشورها خواهد بود. به نظر می‌رسد این کشور‌ها که در راس آنان آمریکا قرار دارد بدون متحمل شدن هزینه‌ای، از منافع احتمالی توافق اوپک پلاس بهره خواهند برد.

    استرالیا نیز اعلام کرده قصد دارد با خرید نفت از آمریکا ذخایر استراتژیک خود را مطمئن‌تر کند؛ اقدامی که در قالب گروه ۲۰ به وضوح به پایداری تولید نفت آمریکا کمک می‌کند اگرچه استرالیا گفته این تصمیم برای کمک به ثبات بازار نفت گرفته شده است. آمریکا که بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان است در روزهای گذشته به عربستان و روسیه از طرق مختلف فشار آورده تا به یک توافق کاهش تولید دست یابند. سقوط قیمت نفت به محدوده فعلی موجب بسته شدن بسیاری از چاه‌های برداشت نفت در این کشور و بیکاری هزاران کارگر این صنعت شده است. ترامپ که در گذشته کاهش قیمت نفت را به مثابه کاهش مالیات بر انرژی می‌دانست و به مردمش در توییتر وعده بنزین ارزان می‌داد برای نجات تولیدکننده‌های آمریکایی، دیگر کشورها را به کاهش تولید واداشت اما با عقب‌نشینی استراتژیک از موضع خود، سطح تولید خود را بسیار بالاتر از رقبای نفتی‌اش که از ماه میلادی آینده با کاهش ۵/ ۲ میلیون بشکه‌ای به ۵/ ۸ میلیون بشکه خواهد رسید، نگه خواهد داشت. وزیر انرژی این کشور در کنفرانس جی ۲۰ اعلام کرده تولید این کشور به‌صورت خودکار در سال‌جاری به میزان یک، دو و شاید سه میلیون بشکه در روز کاهش یابد اما این کاهش فقط زمانی اتفاق می‌افتد که فشار بازار به تولیدکننده‌ها غیر‌قابل تحمل شود. در غیر این صورت آمریکا کاهش تولید چندانی نخواهد داشت.