• ۲۴ آبان ۱۴۰۳
  • اوپک و چالش جدید آن به‌دنبال شیوع کرونا: جلب همکاری روسیه

    اوپک و چالش جدید آن به‌دنبال شیوع کرونا: جلب همکاری روسیه

    شیوع ویروس کرونا در چین و تسری آن به دیگر کشورها، دو بازار را بشدت تحت تأثیر قرار داده و دچار رکورد کرد؛ یکی بازار نفت ودیگری بازار گردشگری. از طرفی در دو دهه اخیر هیچ عاملی( حتی عوامل ژئوپولتیکی و امنیتی که تأثیر زیادی بر بازار نفت دارند)، به اندازه این عامل ذره‌بینی، بازار نفت را دچار التهاب و سقوط آنی نکرده است. شیوع این ویروس، فعالیت اقتصادی و کسب‌وکار را در کشور چین بعنوان بزرگترین واردکننده نفت در جهان، فلج کرد و این مسأله بازار نفت را بشدت متأثر ساخت.باتوجه به گسترش ویروس کرونا به بیش از ۶۰ کشور در جهان، نگرانی‌ها نسبت به سقوط قیمت نفت به زیر ۴۰ دلار در میان کشورهای تولیدکننده نفت شدت گرفته است. وقوع این اتفاق و کاهش قیمت نفت، انتظارات برای برگزاری اجلاسی فوری و فوق‌العاده میان وزیران نفت اوپک و غیراوپک را بالا برده بود اما با وجود شیب تند کاهش قیمت نفت و اصرار برخی کشورها مانند عربستان به برگزاری اجلاسی فوری، اوپک و به معنای دقیق‌تر غیراوپک مانع از برگزاری این اجلاس شد.

    در شرایط فعلی از اجلاس انتظار می‌رود تا با رایزنی، تصمیمی در خصوص کاهش بیشتر تولید نفت( حداقل ۵۰۰ هزار بشکه) از سوی کشورهای عضو اوپک و غیراوپک گرفته شود. تحقق این انتظار که با هدف جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت و نه بازگشت قیمت به شرایط یک ماه قبل، ایجاد شده، چندان آسان به نظر نمی‌آید و دلیل اصلی آن، مقاومت روسیه به‌عنوان بزرگترین کشور تولیدکننده غیراوپک است. بنابراین دغدغه و چالش اصلی وزیران نفت در اجلاس ۱۷۸ اوپک نه کرونا، بلکه جلب رضایت روسیه برای همراهی با تصمیم این نهاد بین‌المللی برای کاهش تولید نفت به میزان حداقل ۵۰۰ هزار بشکه در روز است.

    جلب همکاری روسیه، چالش جدید اوپک

    حضور روسیه در کنار اوپک اگرچه قدرت مانور این سازمان را در رقابت‌های جهانی نفت به‌خصوص در مقابل سیاست‌های نفتی جنجالی ترامپ افزایش داده و می‌دهد و به عبارتی اعتبار اوپک را با توجه به جذب سومین تولیدکننده نفت دنیا ارتقا می‌دهد اما این اعتبار و موقعیت تا زمانی است که روس‌ها همراهی لازم را با این سازمان بین‌المللی داشته باشند و حتی آن را به‌صورت یک همکاری سازمان‌یافته و دائمی در قالب یک قرارداد، تضمین کنند. به عبارت دیگر حضور روسیه در کنار اوپک به شرطی مطلوب است که دائمی و تضمین‌شده باشد و اوپک بتواند اراده خود را به روسیه، به‌عنوان یک کشور همکار در کنار خود، تحمیل کند.

    با توجه به سیاست کلان روسیه در سطح بین‌المللی و اهداف راهبردی پوتین، روس‌ها به دنبال آن هستند که به مانند دیگر حوزه‌ها و مسائل، بتوانند بر اوپک هم مسلط شوند و اراده خود را به این نهاد بین‌المللی تحمیل کنند. که در این‌صورت، این رویکرد می‌تواند آینده اوپک را در خطر قرار دهد.

    بنابر این سناریوی مطلوب اوپک آن است که روسیه بع عنوان یک کشور عمده تولیدکننده نفت، با منافع جمعی اوپک همراهی داشته باشد. اوپک در این زمینه باید سازوکار این همکاری را در شرایط کنونی ایجاد کند. اجلاس امروز و فردای اوپک، آزمون بزرگی برای این مهم است و آینده نفت را تحت تأثیر قرار خواهد داد.